Ο Άρχων του Τρόμου/Το άγγιγμα του κακού/ "Touch of Evil" (1958) του Orson Welles
"Το άγγιγμα του κακού" είναι ένα εκπληκτικό, σαιξπηρικών αναφορών, φιλμ νουάρ. Ο Όρσον Γουέλς σκηνοθετεί αριστουργηματικά και ενσαρκώνει ιδανικά τον διεφθαρμένο αστυνομικό Κουίνλαν, τον διφορούμενο ηθικά και εκπληκτικό ερμηνευτικά χαρακτήρα της ταινίας. Μιας εκπληκτικής έντασης ταινία γύρω απ΄την αέναη μάχη του καλού (Βάργκας, τον υποδύεται ο Charlton Heston) με το κακό (Κουίνλαν, τον υποδύεται φυσικά ο Welles). Αλλά κυρίως, το "Touch of Evil" αναλύει τους κώδικες της εξουσίας, της δικαιοσύνης και της ηθικής, όπως η τελευταία διαγράφεται μέσα από τις πράξεις των χαρακτήρων.
Το άγγιγμα του κακού
ΚΡΙΤΙΚΗ: ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ
* Touch of Evil. ΗΠΑ, 1958. Σκηνοθεσία-σενάριο: Ορσον Γουέλς. Ηθοποιοί: Ορσον Γουέλς, Τσάρλτον Ιστον, Τζάνετ Λι, Ακίμ Ταμίροφ, Μάρλεν Ντίτριχ. Τζόζεφ Καλέια. 105 λεπτά.
***** Ενας καλός αστυνομικός συγκρούεται μ' ένα διεφθαρμένο μπάτσο σ' ένα
συγκλονιστικό, βουτηγμένο σε μια κατάμαυρη ατμόσφαιρα, φιλμ νουάρ. Ταινία
μεγαλειώδης, δείγμα του αληθινά μεγάλου, πρωτότυπου κινηματογράφου.
Ενα ακόμη αριστούργημα από τον Ορσον Γουέλς, που μπορεί να σταθεί πλάι στον «Πολίτη Κέιν» και τους «Υπέροχους Αμπερσον», είναι αυτό «Το άγγιγμα του κακού» (πρωτοπροβλήθηκε με τον τίτλο «Ο άρχων του τρόμου»), έξοχο, σκοτεινό φιλμ νουάρ που επανεκδίδεται ύστερα από πολλές δεκαετίες. Η ιστορία εκτυλίσσεται στα σύνορα ΗΠΑ - Μεξικού με τη δολοφονία ενός πλούσιου Μεξικανού. Την υπόθεση αναλαμβάνουν ο Μεξικανός αστυνόμος δίωξης ναρκωτικών Μάικ Βάργκας (Τσάρλτον Ιστον) και ο Αμερικανός αστυνόμος Χανκ Κουίνλαν (Ορσον Γουέλς). Με απαράδεκτες μεθόδους (τοποθετεί δυναμίτη στο διαμέρισμά του για να τον ενοχοποιήσει) και με βάση μόνο το ένστικτό του, ο Κουίνλαν συλλαμβάνει για ύποπτο ένα νεαρό φτωχό Μεξικανό που είχε δεσμό με την κόρη του νεκρού. Αποτέλεσμα που τον φέρνει σε σύγκρουση με τον έντιμο Βάργκας και τον οδηγεί σε βρώμικες και τελικά επικίνδυνες μεθόδους για να επιβάλει τις απόψεις του.
Από τα πιο εφιαλτικά, απαισιόδοξα θρίλερ που μας έδωσε ο κινηματογράφος, «Το άγγιγμα του κακού» ξεκινά με μια σκηνή που έχει πάρει θέση στην ανθολογία της ιστορίας του κινηματογράφου και που μόλις πρόσφατα αποκαταστάθηκε, χωρίς να πέφτουν επάνω της οι αρχικοί τίτλοι της ταινίας, όπως ακριβώς την ήθελε ο Γουέλς. Η ταινία περιγράφει έναν κόσμο που βρίσκεται σε ηθικό αδιέξοδο, έναν κόσμο παρασυρμένο από την εξουσία φτάνοντας στο σημείο να πιστεύει ότι «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», έναν κόσμο διεφθαρμένο που έχει φτάσει στα άκρα των δυνατοτήτων του. Με πλάνα-σεκάνς, παραμορφωτικούς φακούς, ασυνήθιστες γωνίες λήψης, έναν εξπρεσιονιστικό φωτισμό (η μαυρόασπρη φωτογραφία είναι του μεγάλου κάμεραμαν Ράσελ Μέτι) και μια εμπνευσμένη μουσική υπόκρουση του Χένρι Μαντσίνι, ο Γουέλς κατάφερε να δώσει σ' όλη της τη δύναμη την ατμόσφαιρα αυτή, μετατρέποντας τους χώρους και τα ντεκόρ του σε εφιαλτικά, καφκικά τοπία. Ο ίδιος ερμηνεύει με ξεχωριστή δύναμη τον παχύσαρκο, διεφθαρμένο, τελικά αξιοθρήνητο Κουίνλαν, που χαλκεύει τα γεγονότα για να πετύχει το στόχο του. Γύρω του μια πινακοθήκη ενδιαφέροντων εκκεντρικών χαρακτήρων, από τον Βάργκας του Ιστον (χάρη στον οποίο ο Γουέλς μπόρεσε να σκηνοθετήσει την ταινία), περνώντας από το σατανικό «θείο» του Ακίμ Ταμίροφ και φτάνοντας μέχρι τη Μεξικανή Τσιγγάνα-χαρτορίχτρα της Μάρλεν Ντίτριχ. Η τελευταία ταινία που ο Γουέλς γύρισε σ' ένα Χόλιγουντ που τον κατέστρεψε παραμένει ένα από τα πιο μεγάλα, πρωτότυπα, συναρπαστικά σε κάθε τους πλάνο, έργα που μας χάρισε ο ιδιοφυής αυτός δημιουργός.
Ενα ακόμη αριστούργημα από τον Ορσον Γουέλς, που μπορεί να σταθεί πλάι στον «Πολίτη Κέιν» και τους «Υπέροχους Αμπερσον», είναι αυτό «Το άγγιγμα του κακού» (πρωτοπροβλήθηκε με τον τίτλο «Ο άρχων του τρόμου»), έξοχο, σκοτεινό φιλμ νουάρ που επανεκδίδεται ύστερα από πολλές δεκαετίες. Η ιστορία εκτυλίσσεται στα σύνορα ΗΠΑ - Μεξικού με τη δολοφονία ενός πλούσιου Μεξικανού. Την υπόθεση αναλαμβάνουν ο Μεξικανός αστυνόμος δίωξης ναρκωτικών Μάικ Βάργκας (Τσάρλτον Ιστον) και ο Αμερικανός αστυνόμος Χανκ Κουίνλαν (Ορσον Γουέλς). Με απαράδεκτες μεθόδους (τοποθετεί δυναμίτη στο διαμέρισμά του για να τον ενοχοποιήσει) και με βάση μόνο το ένστικτό του, ο Κουίνλαν συλλαμβάνει για ύποπτο ένα νεαρό φτωχό Μεξικανό που είχε δεσμό με την κόρη του νεκρού. Αποτέλεσμα που τον φέρνει σε σύγκρουση με τον έντιμο Βάργκας και τον οδηγεί σε βρώμικες και τελικά επικίνδυνες μεθόδους για να επιβάλει τις απόψεις του.
Από τα πιο εφιαλτικά, απαισιόδοξα θρίλερ που μας έδωσε ο κινηματογράφος, «Το άγγιγμα του κακού» ξεκινά με μια σκηνή που έχει πάρει θέση στην ανθολογία της ιστορίας του κινηματογράφου και που μόλις πρόσφατα αποκαταστάθηκε, χωρίς να πέφτουν επάνω της οι αρχικοί τίτλοι της ταινίας, όπως ακριβώς την ήθελε ο Γουέλς. Η ταινία περιγράφει έναν κόσμο που βρίσκεται σε ηθικό αδιέξοδο, έναν κόσμο παρασυρμένο από την εξουσία φτάνοντας στο σημείο να πιστεύει ότι «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», έναν κόσμο διεφθαρμένο που έχει φτάσει στα άκρα των δυνατοτήτων του. Με πλάνα-σεκάνς, παραμορφωτικούς φακούς, ασυνήθιστες γωνίες λήψης, έναν εξπρεσιονιστικό φωτισμό (η μαυρόασπρη φωτογραφία είναι του μεγάλου κάμεραμαν Ράσελ Μέτι) και μια εμπνευσμένη μουσική υπόκρουση του Χένρι Μαντσίνι, ο Γουέλς κατάφερε να δώσει σ' όλη της τη δύναμη την ατμόσφαιρα αυτή, μετατρέποντας τους χώρους και τα ντεκόρ του σε εφιαλτικά, καφκικά τοπία. Ο ίδιος ερμηνεύει με ξεχωριστή δύναμη τον παχύσαρκο, διεφθαρμένο, τελικά αξιοθρήνητο Κουίνλαν, που χαλκεύει τα γεγονότα για να πετύχει το στόχο του. Γύρω του μια πινακοθήκη ενδιαφέροντων εκκεντρικών χαρακτήρων, από τον Βάργκας του Ιστον (χάρη στον οποίο ο Γουέλς μπόρεσε να σκηνοθετήσει την ταινία), περνώντας από το σατανικό «θείο» του Ακίμ Ταμίροφ και φτάνοντας μέχρι τη Μεξικανή Τσιγγάνα-χαρτορίχτρα της Μάρλεν Ντίτριχ. Η τελευταία ταινία που ο Γουέλς γύρισε σ' ένα Χόλιγουντ που τον κατέστρεψε παραμένει ένα από τα πιο μεγάλα, πρωτότυπα, συναρπαστικά σε κάθε τους πλάνο, έργα που μας χάρισε ο ιδιοφυής αυτός δημιουργός.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ -
29/08/2003
https://openload.co/embed/jFhPDDs9z-c/
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου